Kanał przez Mierzeję Wiślaną połączy Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską w obrębie terytorium Polski, co ma na celu skrócić szlak morski na Bałtyk, który dotychczas prowadzi przez Cieśninę Piławską na terytorium Rosji. Przeprawa zlokalizowana jest między Przebrnem a Skowronkami i będzie nosiła nazwą Kanał Żeglugowy Nowy Świat.
Docelowa długość kanału wynosić będzie 1300 metrów, a głębokość 5 metrów. Ma to umożliwić dostęp do portu w Elblągu jednostkom o długości 100 metrów i szerokości 20 metrów. Na kanale zostanie zbudowana śluza odgradzająca wody zalewu i morza.
Nad Kanałem Żeglugowym Nowy Świat zostaną przerzucone dwa obrotowe mosty, zapewniające nieprzerwany ruch samochodowy wzdłuż drogi 501.
Z piasku wydobytego podczas budowy kanału i pogłębiania drogi morskiej w Zalewie Wiślanym zostanie usypana wyspa o powierzchni około 180 hektarów 2-3 metry nad poziomem wody. Zgodnie z wynikami konkursu najprawdopodobniej będzie nosiła nazwę Wyspa Estyjska.
Pomysł przekopu Mierzei Wiślanej sięga XVI wieku, kiedy to Stefan Batory chciał w ten sposób poradzić sobie z buntem Gdańska wobec Rzeczpospolitej. Jako pierwotną lokalizację podawano Skowronki. Pomysł jednak upadł, gdy udało się osiągnąć porozumienie z Gdańskiem. W XVIII wieku pomysł kanału powrócił, gdy Elbląg w 1972 po pierwszym rozbiorze Polski przyłączono do Prus, a Gdańsk pozostał Polski. Wraz z drugim rozbiorem i włączeniem Gdańska do Prus projekt utracił rację bytu.
Na Morze Bałtyckie z Zalewu Wiślanego prowadzą dwie drogi. Pierwsza przez rzeką Szkarpawę, na której głębokość toru wodnego sikęga 2.5 metra, a następnie Wisłę (zobacz Ujście Wisły do morza). Druga droga prowadzi przez należącą do Rosji Cieśninę Piławską. W latach 2006-2009 jej dostępność była ograniczona prze stronę rosyjską wyłącznie do ruchu tranzytowego. W 2006 pomysł przekopu Mierzei Wiślanej powrócił. 3 kwietnia 2007 roku specustawa dotycząca przekopu Mierzi Wiślanej została podpisana przez prezydenta
Stan budowy na początku maja 2021:
- na dojazdach i mostach kładziony jest asfalt,
- trwa montaż konstrukcji stalowych, mechaniki mostu północnego,
- na moście południowym wykonano nawierzchnię,
- przygotowano stację transformatorową dla zasilania mostów obrotowych mocą 100 kW,
- trwa budowa kapitanatu portu Nowy Świat.
Oddanie kanału przez Mierzeję Wiślaną planowane jest na rok 2022.
61
