Spis treści
Jeżeli chcesz błysnąć umiejętnością rozpoznania samolotu, który jest w locie, kołuje po pasie lub stoi na lotnisku, ten poradnik jest dla ciebie. Wbrew pozorom, odpowiedź na pytanie „Jaki to samolot” nie musi być trudna, a znakomita liczba operacji na polskich lotniskach wykonywana jest przez egzemplarze raptem kilkunastu różnych modeli, więc zostanie ekspertem nie jest zbyt trudne.
Prawdziwego znawcę polskiego nieba uczyni z nas umiejętne rozróżnienie maszyn należących do rodziny Airbus 319/320/321, modeli Airbus A330, Airbus A340, Airbus A380, rodziny Boeing 737, modeli Boeing 747, Boeing 777, Boeing 787, An-124, rodziny Embraer 170/175/190/195, rodziny Bombardier CRJ-770/CRJ-900, i turbośmigłowych ATR 42/72, Bombardier Q400, Saab 340.
Przydaje się wiedza ogólna o liniach lotniczych, dzięki której możemy się mądrzyć, gdy tylko widzimy kolor kadłuba czy logotyp przewoźnika, na przykład:
- linia Ryanair korzysta wyłącznie z modelu Boeing 737 w różnych wariantach,
- flota linii Wizz Air składa się wyłącznie z Airbusów 320 i 321,
- flota pasażerska linii Emirates to bardzo łatwo odróżnialne Boeingi 777 i Airbusy 380 (ale to się niebawem zmieni),
- Polskie Linie Lotnicze LOT eksploatują samoloty Embraera (170/175/195), Bombardiera (Q-400 i CRJ-900) oraz Boeinga (różne typy 737 i 787) – nie ma więc takiego zjawiska jak Airbus w barwach LOT’u,
- w znakach rejestracyjnych samolotów w Polsce po znakach przynależności narodowej SP- pierwsza litera znaku oznacza użytkownika; w PLL LOT znaki rejestracyjne mają postać SP-Lxx, a druga litera znaku oznacza typ, np. SP-LRx to Boeing 787 Dreamliner, SP-LVx to Boeing 737 Max 8.
Aby poprawnie rozpoznać model samolotu, obserwujemy kilka jego najbardziej chakterystycznych cech.
- Silniki to najłatwiejszy element do rozpoznania i bardzo pomocna cecha w identyfikacji typu. Zwracamy uwagę na rodzaj napędu (śmigłowy, odrzutowy), liczbę silników i miejsce ich zamocowania (pod skrzydłami, na ogonie).
- Ogon samolotu często ma bardzo charakterystyczne cechy, jak kształt statecznika pionowego, sposób i kształt montowania statecznika poziomego, kształt usterzeń, sposób i kształt ewentualnego montowania silników lub pomocniczej jednostki napędowej APU.
- Skrzydła mogą być połączone z górną (górnopłat) lub dolną (dolnopłat) częścią kadłuba i mogą mieć różne kształty.
- Dziób samolotu wraz z oszkleniem kabiny pilotów może być bardzo różnie wyprofilowany.
- Podwozie może być w różny sposób montowane i chowane do kadłuba lub skrzydeł. Różna może być liczba kół oraz ich układ.
- Kadłub może mieć wiele charakterystycznych cech, takich jak ogólny kształt i szerokość (narrow-body, wide-body), liczba i umiejscowienie wejść, rozmieszczenie okien.
- Winglety, czyli zakończenia skrzydeł, których celem jest zmniejszanie oporu indukowanego przez statek powietrzny, mogą występować lub nie, a ich kształt może być bardzo różny.
Cztery silniki
Na polskich lotniskach to widok dość rzadki. Cywilne maszyny z czterema silnikami, które odwiedzają nasze lotniska odróżnić dość łatwo.
Boeing 747
Jumbo jeta łatwo rozpoznać i trudno pomylić z jakimkolwiek innym statkiem powietrznym. Pod skrzydłami mamy cztery silniki, a z przodu kadłuba widzimy charakterystyczny garb, w którym mieści się górny pokład samolotu. Kabina pilotów mieści się na górnym pokładzie.
Choć regularnie żadna linia nie lata na polskie lotniska tym modelem samolotu, Boeinga 747 spotkać u nas możemy przy okazji lotów czarterowych oraz w wersji transportowej. Wizyta prezydenta USA w Polsce najczęściej oznacza lądowanie aż dwóch maszyn bazujących na modelu 747, choć zmodyfikowane do potrzeb Air Force One oficjalnie mają oznaczenie VC-25A.
![Air Force One](https://i0.wp.com/szewo.com/wp-content/uploads/2019/02/b747_3.jpg?resize=383%2C266&ssl=1)
![Boeing 747](https://i0.wp.com/szewo.com/wp-content/uploads/2019/02/b747_2.jpg?resize=382%2C266&ssl=1)
![Boeing 747](https://i0.wp.com/szewo.com/wp-content/uploads/2019/02/b747_1.jpg?resize=400%2C266&ssl=1)
Airbus A380
Super jambo ma pod skrzydłami cztery silniki i dwa pokłady przez całą długość kadłuba. Nie ma innej maszyny z dwoma rzędami okien przez cały kadłub. Kabina pilotów mieści się na dolnym pokładzie.
W Polsce Airbus A380 lądował po raz pierwszy w 2001 roku. Nie ma regularnych lotów realizowanych przez ten typ samolotu, a lotnisko w Warszawie nie jest przystosowane do regularnej obsługi tak dużej liczby pasażerów na dwóch pokładach. Zdarzają się lądowania nieplanowane, np. z powodu choroby któregoś z pasażerów.
![Airbus A380](https://i0.wp.com/szewo.com/wp-content/uploads/2019/02/A380_1.jpg?resize=404%2C266&ssl=1)
![Airbus A380](https://i0.wp.com/szewo.com/wp-content/uploads/2019/02/A380_2.jpg?resize=367%2C266&ssl=1)
Airbus 340
Szerokokadłubowy samolot pasażerski z czterema silnikami pod skrzydłami i jednym pokładem na całej długości kadłuba.
W Polsce bywa, gdy odwiedza nas kanclerz Niemiec na pokładzie rządowego Airbusa A340 Konrad Adenauer.
An-124
Ta maszyna nie wozi pasażerów, ale nie wypada jej nie znać. Transportowy samolot produkcji radzieckiej o konstrukcji górnopłata z opasłym kadłubem i czterema silnikami pod skrzydłami. Główne podwozie składa się z dwóch rzędów kół po dwóch stronach kadłuba.
Na polskich lotniskach An-124 Rusłan bywa dość regularnie. Szczególnie widowiskowy jest jego załadunek, który odbywa się przez uniesiony dziób samolotu.
![An-124 fot. Sergey Kustov, CC BY-SA 3.0](https://i0.wp.com/szewo.com/wp-content/uploads/2019/02/an124_1.jpg?resize=552%2C266&ssl=1)
![An-124](https://i0.wp.com/szewo.com/wp-content/uploads/2019/02/an124_2.jpg?resize=445%2C266&ssl=1)
Dwa silniki odrzutowe
Znakomita większość ruchu na polskich lotniskach generują maszyny dwusilnikowe. Zacznijmy od tych o napędzie odrzutowym.
Boeing 737
Jeżeli nie doczytasz do końca i nie masz pojęcia jak się nazywa samolot, który widzisz, a chcesz zgadywać, to postaw na 737. To rodzina najpopularniejszych samolotów wąskokadłubowych na świecie, więc jest spora szansa, że trafisz.
Dziesiątki lat rozwoju tej konstrukcji zaowocowało istnieniem wielu wariantów, z których obecnie najwięcej w użytku jest egzemplarzy linii Classic, Next Generation i MAX. Podstawowe cechy umożliwiające identyfikację 737 pozostały jednak niezmienne.
Boeing 737 to samolot wąskokadłubowy z dwoma silnikami pod skrzydałmi. 737 ma charakterystyczną płetwę łączącą kadłub ze statecznikiem pionowym. Dziób jest bardziej ostry (w przeciwieństwie do obłego dzioba rodziny Airbus 319/320/321), a boczne okna kabiny pilotów mają charakterystyczne skosy.
![Boeing 737](https://i0.wp.com/szewo.com/wp-content/uploads/2019/02/boeing737_1.jpg?resize=473%2C266&ssl=1)
![Boeing 737](https://i0.wp.com/szewo.com/wp-content/uploads/2019/02/boeing737_2.jpg?resize=386%2C266&ssl=1)
![Boeing 737](https://i0.wp.com/szewo.com/wp-content/uploads/2019/02/boeing737_3.jpg?resize=408%2C266&ssl=1)
Airbus 319/320/321
To druga bardzo popularna rodzina samolotów wąskokadłubowych, więc jeśli nie 737, to bardzo możliwe, że chodzi o któryś wariant z rodziny Airbusa. Dwa silniki pod skrzydłami, zaokrąglony dziób, brak charakterystycznej dla 737 płetwy i bardziej kwadratowe boczne okna kabiny pilotów to cechy rozpoznawcze.
Modele z tej rodziny różnią się przede wszystkim długością. Dodatkowo Airbus 319 ma wyjścia z przodu i tyłu oraz jedno wyjście awaryjne nad skrzydłem, Airbus 320 ma nad skrzydłem dwa wyjścia obok siebie. Airbus 321 ma 4 wyjścia rozmieszczone wzdłuż kadłuba.
![Airbus 320](https://i0.wp.com/szewo.com/wp-content/uploads/2019/02/airbus320_1.jpg?resize=395%2C266&ssl=1)
![Airbus 319](https://i0.wp.com/szewo.com/wp-content/uploads/2019/02/airbus320_2.jpg?resize=401%2C266&ssl=1)
![Airbus 320](https://i0.wp.com/szewo.com/wp-content/uploads/2019/02/airbus320_3.jpg?resize=394%2C266&ssl=1)
Boeing 777
Trzy siekiery, bo tak często nazywany jest Boeing 777 powinniśmy rozpoznać po tym, że jest duży. To największy samolot dwusilnikowy szerokokadłubowy. Charakterystyczny jest także brak wingletów i spłaszczona końcówka ogona. Na każdej z goleni podwozia głównego zamontowano po trzy pary kół.
Boeing 777 bywa w Warszawie codziennie w barwach linii Emirates, realizując połączenie do Dubaju.
![Boeing 777](https://i0.wp.com/szewo.com/wp-content/uploads/2019/02/boeing777_1.jpg?resize=473%2C266&ssl=1)
![Boeing 777](https://i0.wp.com/szewo.com/wp-content/uploads/2019/02/boeing777_2.jpg?resize=409%2C266&ssl=1)
Aibrus 330
Szerokokadłubowego Airbusa 330 odróżnimy od Airbusa 340 dzięki mniejszej liczbie silników. Airbus 330 ma zaostrzony kształt dziobu i także po tym odróżnimy go od modelu 321. Na każdej z goleni podwozia głównego zamontowano po dwie pary kół.
Boeing 787
Dreamlinera w locie rozpoznamy po szerokim kadłubie, wygiętych skrzydłach bez wingletów. Przeszklenie kabiny pilotów stanowią 4 szyby, które wraz z dziobem stanowią jedną opływową linię samolotu. Każda z goleni podwozia głównego Boeinga 787 ma po dwie pary kół.
Polskie Linie Lotnicze LOT były pierwszym europejskim użytkownikiem Boeinga 787. Obecnie LOT uzytkuje lilkanaście maszyn tego typu.
Embraer 170/175/190/195
Rodzinę samolotów Embraera charakteryzuje węższy kadłub, mniejsze długość i rozpiętość w porównaniu do Airbusa 320 czy Boeinga 737. Szyba kabiny pilotów jest w jednej linii z dziobem samolotu. Końcówki skrzydeł mają winglety.
Modele Embraer 170 i Embraer 175 nie mają wyjścia ewakuacyjnego nad skrzydłami. Modele Embraer 190 i Embraer 195 mają po jednym wyjściu ewakuacyjnym nad skrzydłami. 190 ma 14 okien między wyjściem ewakuacyjnym a ogonem, model 195 ma o dwa okna więcej.
![Embraer 170](https://i0.wp.com/szewo.com/wp-content/uploads/2019/02/embraer170_1.jpg?resize=428%2C266&ssl=1)
![Embraer 170](https://i0.wp.com/szewo.com/wp-content/uploads/2019/02/embraer170_2.jpg?resize=473%2C266&ssl=1)
![Embraer 190](https://i0.wp.com/szewo.com/wp-content/uploads/2019/02/Embraer190.jpg?resize=400%2C266&ssl=1)
Bombardier CRJ
Bombardiery CRJ to rodzina samolotów wąskokadłubowych z dwoma silnikami umieszczonymi na ogonie. Dolnopłaty z usterzeniem poziomym w kształcie litery T. Bombardiery CRJ dość łatwo pomylić z rodziną Fokker 70/Fokker 100 oraz modelami Embraer ERJ, ale na polskich lotniskach częściej spotykamy właśnie Bombardiery.
Modele Bombardier CRJ-700 i Bombardier CRJ-900 różnią się długością kadłuba. Wersja 700 ma jedno, a wersja 900 dwa wyjścia ewakuacyjna nad skrzydłem.
Dwa silniki turbośmigłowe
Samolotami turbośmigłowymi realizowanych jest wiele połączeń regionalnych.
Bombardier Q-400
Q-400, Wcześniejsza nazwa modelu to DHC-8 (Dash-8), jest górnopłatem z usterzeniem typu T. Przeszklenie kabiny składa się z czterech części i jest w linii z dziobem samolotu. Golenie podwozia głównego Bombardiera Q400 montowane są do gondoli silników pod skrzydłami.
W Polsce Bombardiery Q-400 łatwo spotkać np. w barwach Polskich Linii Lotniczych LOT, gdzie wykorzystywane są w obsłudze połączeń regionalnych.
ATR 42/72
Od Bombardiera Q400, który także jet górnopłatem z usterzeniem typu T, odróżnimy rodzinę ATR po szybach kabiny pilotów, których jest sześć i nie są w linii z dziobem samolotu. Podwozie główne chowane jest do kadłuba.
Model ATR 72 jest dłuższy od ATR 42 o pięć metrów i może zabrać na pokład 22 pasażerów więcej.
![ATR 42](https://i0.wp.com/szewo.com/wp-content/uploads/2019/02/atr42.jpg?resize=486%2C266&ssl=1)
![ATR 72](https://i0.wp.com/szewo.com/wp-content/uploads/2019/02/atr72.jpg?resize=386%2C266&ssl=1)
Saab 340
Dolnopłat z klasycznym usterzeniem i charakterystyczną płetwą łączącą statecznik pionowy z kadłubem.
W Polsce Saaba 340 spotkać dość łatwo, dzięki linii SprintAir, która jest największym operatorem tego modelu w konfiguracji cargo.
![Saab 340](https://i0.wp.com/szewo.com/wp-content/uploads/2019/02/saab340_2.jpg?resize=579%2C266&ssl=1)
![Saab 340](https://i0.wp.com/szewo.com/wp-content/uploads/2019/02/saab340.jpg?resize=412%2C266&ssl=1)
Planespotting
Powyższa lista z dużym prawdopodobieństwem pomoże rozpoznać większość samolotów startujących i lądujących na polskich lotniskach. Nie jest jednak kompletna, a wolności lotnicze sprawiają, że wszystko, co lata, może też kiedyś u nas lądować.
Są piękne maszyny, o których głośno, jak trzysilnikowe Tu-154, które służyły jako samoloty rządowe aż do katastrofy w Smoleńsku w 2010 roku. Jest piękny McDonnell Douglas MD-11, do niedawna król lotniska Chopina w Warszawie regularnie realizujący rejsy dla firmy UPS. Są Boeingi 767, podobne do tego, który lądował w Warszawie bez podwozia. Są ekskluzywne bizjety i maszyny dyspozycyjne, jak rządowe Gulfstream G550. Są Piaggio P.180 Avanti należące do Lotniczego Pogotowia Ratunkowego z dwoma silnikami i śmigłami pchającymi.
Jest sporo różnego rodzaju maszyn wojskowych. Są maszyny lotnictwa ogólnego.
Planespotterzy to osoby, których hobby jest obserwowanie i fotografowanie samolotów. Jeśli doczytałeś ten tekst aż dotąd, jesteś już jednym z nich – zobacz gdzie są najlepsze miejsca do robienia zdjęć przy lotnisku w Warszawie.
1 comment
Jak to czytam, to wszystko wydaje się proste 🙂