Pompeje założono w VII wieku przed naszą erą. Miasto kontrolowane było kolejno przez Osków, Greków, Etrusków, Samnitów. Jakieś sto lat przed naszą erą pod względem okazałych budowli i reprezentacyjnych gmachów Pompeje prześcigały Rzym.Po kolejnych wojnach miasto przekształcono w kolonię rzymską. 5 lutego 62 roku naszej ery roku miasto uległo poważnym zniszczeniom w wyniku trzęsienia ziemi, ale mieszkańcom udało się je dość szybko odbudować.
Istnieje opinia, że starożytne Pompeje były miastem pełnym rozpusty. Mają o tym świadczyć obecne w wielu miejscach malowidła przedstawiające sceny erotyczne oraz malowane, wykuwane i rzeźbione fallusy, zdobiące domostwa, drzwi i piece chlebowe. Część badaczy uważa jednak, że tego typu ozdoby mają niewiele wspólnego z życiem erotycznym, a symbolizowały zwyczajny dobrobyt i powodzenie. Prawdą jest, że podczas wykopalisk i badań odkryto zaledwie jeden regularny burdel (lunapar). Wejścia do poszczególnych pomieszczeń zdobione były rysunkami, które przedstawiały rodzaj usług jaki jest w nich świadczony. Dziś nazwalibyśmy to pozycją, a angielskojęzyczna pani przewodnik nazwała zestaw tych obrazków słowem menu.
Pomieszczenia wyposażone były w kamienne łóżka.
Dom publiczny przeznaczony był jednak dla mniej zamożnych mieszkańców. Majętni dysponowali przecież niewolnicami, a usługi seksualne były im świadczone bez dodatkowych opłat.
Choć Pompeje były zasilane w krystalicznie czystą górską wodę, higiena mieszkańców pozostawała wiele do życzenia. Toalety bez odpływów często znajdowały się w pomieszczeniach, w których przygotowywano posiłki, a zawartość dołów kloacznych po deszczu często spływała ulicami. Aby umożliwić przechodniom przejście na drugą stronę, układano kamienie w takich odstępach, aby nie blokować przejazdu wozami.
W mieście znajdowały się trzy publiczne i wiele dostępnych za opłatą łaźni i basenów. One także pozbawione były odpływów, więc kąpano się w zupie zawierającej pot i brud z ciał poprzedników.
W Pompejach trwa fantastyczna wystawa 28 monumentalnych rzeźb Igora Mitoraja. Rzeźby sprawiają wrażenie, jakby były tu od zawsze, tymczasem ekspozycja jest kontynuacją prezentacji prac z Doliny Świątyń w Agrigento na Sycyli.
Popołudniem 24 sierpnia 79 roku rozpoczęła się erupcja Wezuwiusza. Popioły i lapille spadały na miasto całkowicie je zasypując. Ludzie ginęli pod walącymi się dachami, a część próbujących się ratować ucieczką w kierunku morza załatwił deszcz rozżarzonych materiałów z wulkanu lub gorące toksyczne gazy. W trzy dni Wezuwiusz zlikwidował miasto przykrywając je warstwą 5-6 metrów materiału wulkanicznego i grzebiąc kilka tysięcy osób.
Istnienie zasypanego miasto odkryto w XVI wieku, a od 1748 roku prowadzone są systematyczne prace wykopaliskowe. Przez lata stosowano różne metody. Duże wrażenie wywołują odlewy ciał mieszkańców. Gorące popioły zastygały zachowując kształty pogrzebanych. Po upływie setek lat przez niewielki otwór wlewano gips sztukatorski, który wypełniając całą pustą przestrzeń precyzyjnie odwzorowywał kształty ciał.
Sam Wezuwiusz dzisiaj zaliczany jest do pięciu najniebezpieczniejszych wulkanów na świecie. Ma wysokość 1281 m nad poziom morza, a jego krater jest głęboki na 230 metrów pry średnicy 550-650 metrów.
Choć ostatni duży wybuch Wezuwiusza miał miejsce w 1944 roku, z krateru nadal unosi się dym.
Ze szczytu rozpościera się widok na Neapol, Pompeje, Herkulanum i inne miejscowości, z którymi mogłoby być słabo, gdyby Wezuwiusz ponownie postanowił pierdyknąć.
